“พัฒนาผลิตภัณฑ์นวัตกรรมและการท่องเที่ยวเชิงนิเวศชาติพันธุ์ร่วมสมัย” ชุมชนอาข่า บ้านป่าเกี๊ยะ หมู่ 18 ต.ท่าก๊อ อ.แม่สรวย จ.เชียงราย
โครงการยกระดับ “เกษตรกร” รุ่นใหม่ สู่ “ผู้ประกอบการสังคม”
ผู้ร่วมดำเนินโครงการ
1) รศ.ดร.อรัญญา ศิริผล (คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
aranya.s@cmu.ac.th
2) อ.ดร.วาทินี ถาวรธรรม (คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
watinee.thavorntam@cmu.ac.th
3) รศ.ดร.เทพินทร์ พัชรานุรักษ์ (คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
thapin.p@cmu.ac.th
4) ผศ.ดร.อารตี อยุทธคร (คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
arratee.a@cmu.ac.th
5) อ.ดร.ชวิศ ศรีมณี (คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
chawis.s@cmu.ac.th
ลักษณะกิจกรรมในโครงการ
อบรมกลุ่มเกษตรกรที่สนใจนำผลผลิตการเกษตรเข้าสู่กระบวนการแปรรูป พัฒนาเป็น ผลิตภัณฑ์ชุมชน ซึ่งตกผลึกที่ การแปรรูปพลัมแดงอบแห้งและแยมพลัมแดง ส่วนลูกพลับพัฒนาบรรจุภัณฑ์แบบสูญญากาศยืดอายุการถึงมือลูกค้า พร้อมออกแบบโลโก้และ story ลูกพลับ เมื่อผลิตเสร็จสิ้นทดลองขายผ่านช่องทางออนไลน์
1) กิจกรรมอบรมการแปรรูปผลผลิตการเกษตร การทำบรรจุภัณฑ์
หลังอบรม เกษตกรบางบ้านทดลองนำไปผลิตเองที่บ้าน
2) การเก็บข้อมูลชุมชนเพื่อจัดทำสารสนเทศข้อมูล (ในรูปแบบแผนที่และ E-Book ออนไลน์บนเว็บไซต์และจัดทำรูปเล่มหนังสือภาษาไทยและอังกฤษ คืนให้ชุมชนในการใช้เผยแพร่ประชาสัมพันธ์)
ขั้นตอนการเก็บข้อมูลในพื้นที่ภาคสนาม ผ่านการสัมภาษณ์ การลงมือทำยาสมุนไพร การเดินสำรวจเพื่อปักหมุดพิกัดภูมิศาสตร์ สำหรับการจัดทำข้อมูลสารสนเทศ ว่าด้วย เส้นทางท่องเที่ยวป่า อนุรักษ์ถิ่นกำเนิดสมุนไพร แผนที่วนเกษตร แผนที่สถานที่สำคัญในชุมชน
ผลผลิต
1. โฮมสเตย์บ้านป่าเกี๊ยะ กับแนวคิดการท่องเที่ยวเชิงทางเลือก
หมายถึง การเลือกเปิดรับแขกผู้มาเยือนมากกว่าจะรองรับทุกกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เป็นกลุ่มขนาดใหญ่ หรือกลุ่มแวะเวียนมาทั่วไป ทั้งนี้ เพราะชุมชนมองว่ารายได้หลักของชุมชนมาจากชีวิตการเกษตรที่ต้องทำงานทุกวัน ไม่อาจทำงานรับแขกตลอดเวลา ขณะที่การท่องเที่ยวเป็นเพียงรายได้เสริม และที่สำคัญ การเปิดบ้านรับแขก เหตุผลหลัก เพื่อเป็นหนึ่งในช่องทางให้คนภายนอกเรียนรู้วิถีวัฒนธรรมของชุมชนชาติพันธุ์พื้นที่สูงร่วมกัน ซึ่งสามารถสนองตอบความต้องการและข้อจำกัดของทั้งสองฝ่ายได้
2. กระบวนการได้มาซึ่งผลิตภัณฑ์ชุมชน
e-Book ข้อมูลภูมิปัญญาชาติพันธุ์อาข่าบ้านป่าเกี๊ยะ ฉบับภาษาไทย (ข้อมูล ณ ปี พ.ศ.2565)
The Indigenous Way of Life in the Mountainous Area of Pa Kia Village (2022)
ผลลัพธ์
1) สามารถแก้ปัญหาผลผลิตการเกษตรที่ถูกปล่อยทิ้งเน่าเสีย ด้วยการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน
2) ทำให้เกิดความภาคภูมิใจ สามารถนำข้อมูลภูมิปัญญาวัฒนธรรมชาติพันธุ์มาใช้สนับสนุนการพัฒนาชุมชนในอนาคต
ผลกระทบ
1) กลุ่มผู้นำชุมชนและเกษตรกรรุ่นใหม่บ้านป่าเกี๊ยะนำตัวอย่างต้นแบบผลิตภัณฑ์ไปขยายผลเป็นเศรษฐกิจชุมชนในปีต่อไป
2) กลุ่มผู้นำชุมชนและองค์กรพัฒนาเอกชนชาติพันธุ์อาข่านำข้อมูลสารสนเทศไปขยายผลยื่นขอการสนับสนุนจากแหล่งทุนด้านการท่องเที่ยวและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ